Sziraz

  • 27 February 201922 April 2021

Sziraz (شیراز, Shiraz, 29°36’N 52°32’E) to miasto w południowym Iranie, mające 1,6 miliona mieszkańców. Jest to jedno z najstarszych miast w Iranie, prawdopodobnie zostało założone ponad 6000 lat temu.

Miasto znane jest z wina Shiraz (niestety od czasów Republiki Islamskiej nie jest ono produkowane), ogrodów oraz poetów (Sadi oraz Hafez).

Ogród Narandżestan (باغ نارنجستان قوام, Naranjestan Garden, 29°36’28″N 52°33’09″E) to mały ogród zbudowany w XIX wieku.

Mauzoleum Sejed Alo’adin Hosejna (حرم امامزاده سید علاء الدین حسین, Sayed Ala al-Din Hossein Holy Shrine, 29°36’20″N 52°32’56″E) posiada największe pomieszczenie mauzoleum (Holy Shrine, wyłożone malutkimi lusterkami) w Iranie.

Ostatnia rozbudowa miała miejsce w latach 80-tych, wtedy została zbudowana największa sala.

Kolejne mauzoleum, które odwiedziłem w Shirazie to mauzoleum Ali ibn Hamzy (امامزاده شاه میر علی بن حمزه, Ali ibn Hamzah Holy Shrine, 29°37’20″N 52°33’11″E).

Widok wejście do meczetu Wakil (مسجد وکیل, Vakil Mosque, 29°36’51″N 52°32’42″E).

Zaraz obok znajdują się łaźnie Wakil (حمام وکیل, Vakil Bath, 29°36’53″N 52°32’42″E), w których zrobiono muzeum.

Po wejściu do muzeum słychać głosy kąpieli i rozmów pomiędzy ludźmi – łaźnie były miejscem, gdzie robiono interesy i spędzano całkiem sporo czasu. Każda postać jest podpisana kim była i jaką funkcję pełniła.

Na północ oraz wschód od meczetu Wakil znajduje się bazar Wakil (بازار وکیل, Vakil Bazaar, jedno z wejść znajduje się tu 29°36’54″N 52°32’49″E), o czym świadczy poniższa tabliczka.

Tabliczka mówi też o podejściu Irańczyków – jeśli działa i wszyscy wiedzą o co chodzi, to po co poprawiać?

Dochodziła godzina zamknięcia bazaru, więc ludzi już prawie nie było.

Na północny zachód od bazaru (oraz meczetu i łaźni) znajduje się zamek Karim Chan (ارگ کریم خان, Arg of Karim Khan lub Karim Khan Castle, 29°37’03″N 52°32’41″E). W środku byłem tylko chwilę i nie było dobrego światła na zrobienie zdjęć, więc do publikacji nadają się tylko zdjęcia z zewnątrz.

W Szirazie warto też odwiedzić ogród Eram (اغ ارم, Eram Garden, 29°38’08″N 52°31’32″E).

A także ogród Afif Abad (باغ عفیف آباد, Afif-Abad Garden, 29°37’23″N 52°29’54″E). Oprócz ogrodu, w posiadłości na jego terenie znajduje się muzeum uzbrojenia a obok budynku znajduje się kilka wozów opancerzonych używanych przez irańską armię w czasie drugiej wojny światowej.

Ogród Delgosza (باغ دلگشا, Delgosha Garden, 29°37’09″N 52°34’29″E)

Niestety z powodu suszy w kanałach nie płynęła woda i ogrody nie robiły już takiego wrażenia.

Niecały kilometr dalej, na północny wschód znajduje się ogród z grobem Sadiego (آرامگاه سعدی, Tomb of Saadi, 29°37’21″N 52°34’59″E), jednego z największych irańskich poetów.

Widok grobowca Sadiego znajduje się również na banknocie 100 000 Riali.

W Szirazie jest też grobowiec Hafeza (آرامگاه حافظ, Tomb of Hafez, 29°37’33″N 52°33’30″E), innego wielkiego irańskiego poety. Udało mi się tam przyjść w dniu Hafeza, gdy wstęp był wolny a Irańczycy masowo przychodzili odwiedzić grób Hafeza.

Widok na grobowiec. Nawet nie próbowałem się do niego dopchać.

Zamek Dochtar, Pałac Ardaszir, miasto Gur i Sarwestan

  • 25 February 2019

Zamek Dochtar (دژ دختر , Dokhtar Castle, Qal’eh Dokhtar, 28°55’15″N 52°31’48″E) czyli dziewczęcy zamek, ponieważ zamke został wybudowany w II wieku naszej ery ku czci bogini Anahity. Zamek jest wybudowany na urwisku wąwozu, wewnątrz którego przebiega teraz droga. Trudno jest mu zrobić zdjęcie bez użycia drona, dlatego odsyłam do strony UNESCO ze zdjęciem z góry.

Dziedziniec wewnątrz murów zamku.

Widok spod murów zamku na wąwóz.

Pałac Ardaszir (دژ اردشير پاپکان, Palace of Ardashir lub آتشکده, Atash-kadeh, 28°53’53″N 52°32’21″E) to zrujnowany pałac trzy kilometry na południe od zamku Dochtar. Pałac został zbudowany w 224 roku przez Ardaszira I, teraz niestety jest częściowo zrujnowany.

Pięć kilometrów dalej na południe znajduje się starożytne miasto Gur (گور, Ardashir Khurreh, 28°51’10″N 52°31’56″E) zwane też Firuzabad, mimo, że to nazwa współczesnego miasta nieopodal. Gur to pierwsze okrągłe miasto w starożytnym Iranie. Dziś z miasta została jedynie wieża dokładnie pośrodku miasta. Na terenie niegdysiejszego miasta są teraz pola uprawne i trudno jest dostrzec dawne miasto, dlatego znowu zachęcam do obejrzenia na stronie UNESCO widoku z góry.

Pałac Sarwestan (کاخ ساسانی سروستان, Sarvestan Palace, 29°11’44″N 53°13’52″E) to również zrujnowany pałac wybudowany w latach 420 – 438 n.e.

Wracając z Sarwestanu do Sziraz udało mi się jeszcze złapać takie widoczki.

Jaskinia Szapura i Biszapur

  • 19 December 201824 February 2019

W jaskini Szapur (غار شاپور, Shapur cave, 29°48’28″N 51°36’44″E) stoi posąg Szapura I, wykuty ze stalagmitu.

Najpierw trzeba się tam dostać a to oznacza niemal dwugodzinny marsz ponad 400 metrów pod górę z pięknymi krajobrazami.

Po drodze spotkaliśmy pasterza z kozami.

Panorama tuż przed jaskinią.

Pomnik Szapura I w jaskini. Po inwazji Arabów na Persję, posąg został przewrócony, dopiero 50-tych został ponownie postawiony.

Widoki w drodze z jaskini Szapura do miasta Biszapur.

W okolicy znajdują się płaskorzeźby wykute w skale upamiętniające wydarzenia z czasów dynastii Sasanidów . Płaskorzeźby są duże, niejednokrotnie mają powierzchnię kilkunastu metrów kwadratowych.

Biszapur (بیشاپور, Bishapur, 29°46’48″N 51°34’34″E) to starożytne miasto łączące w sobie cechy zarówno perskie jak i rzymskie – wcześniejsze miasta perskie były okrągłe, natomiast Biszapur był pierwszym miastem z drogami przecinającymi się pod kątem prostym. Po podboju przez Arabów miasto straciło na znaczeniu i popadło w ruinę.

I jeszcze widoczki zrobione w drodze powrotnej do Sziraz.

Persepolis, Pasargady

  • 18 December 201824 February 2019

Persepolis (تخت جمشید, Persepolis, 29°56’05″N 52°53’26″E), starożytne miasto założone w 518 r p.n.e., było jedną ze stolic starożytnej Persji, zostało zniszczone w 330 r p.n.e. przez Aleksandra Wielkiego. Dziś zostały tylko ruiny miasta, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jest to miejsce bardzo często odwiedzane przez turystów a ja byłem tam w piątek, czyli w Irański weekend.

Widok na schody prowadzącej do Bramy Wszystkich Ludów.

Brama Wszystkich Ludów. Główne wejście do Persepolis.

Pozostałości hali tronowej. Widoczne kolumny, na których hala się opierała.

Płaskorzeźby przedstawiają różne ludy przychodzące do szaha z najdalszych zakątków imperium, aby złożyć mu hołd.

Ruiny pałacu Apadana.

Pałac Tachara.

Widok na całe Persepolis (perspektywa jest zakrzywiona przez złożenie zdjęcia). Widoczne pośrodku zdjęcia ruiny to sala tronowa, wysokie kolumny za nią to pozostałości pałacu Apadana. W rogu po prawej stronie widoczna jest Brama Wszystkich Ludów. Prawie płaskie miejsce po lewej stronie to pozostałości skarbca, w budynku zaraz za nim znajduje się muzeum Persepolis a za nim, na lewo od pałacu Apadana znajdują się pałace Hadisz i Tachara.

Grobowiec Artakserksesa II. Widoczny symbol Zaratusztrianizmu

Naghsz-e Rostam

Naghsz-e Rostam (نقش رستم, Naqsh-e Rustam, 29°59’19″N 52°52’27″E), zespół trzech grobowców w pobliżu Persepolis, znajdują się tu groby Dariusza I Wielkiego, Kserksesa I i Artakserksesa I. Obok, niewidoczna na zdjęciu, jest też Zaratusztriańska świątynia ognia.

Pasargady

Pasargady (پاسارگاد, Pasargadae, 30°11’38″N 53°10’02″E), jedna ze stolic starożytnej Persji, również wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Grobowiec Cyrusa II Wielkiego.

Ruiny pałacu prywatnego.

Ruiny pałacu audiencyjnego.

Ruiny Więzienia Salomona.

Pahlawanpur, Sar Jazd i Farafar

  • 17 December 201819 December 2018

Ogród Pahlawanpur (باغ پهلوان پور, Pahlavanpour, 31°33’37″N 54°26’25″E) jest jednym z ogrodów perskich na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Niestety nie wyglądał zbyt imponująco (dlatego mało zdjęć), być może z powodu susz, które od dłuższego czasu nawiedzają Iran. W większej części ogrodu nie było nawet wody w kanałach.

Forteca Sar Jazd

Forteca Sar Jazd (سريزد, Sar Yazd, 31°36’04″N 54°31’40″E)  pochodzi z ery Sassanidów i jest jedną z najstarszych fortec w Iranie. Używana była głównie do przechowywania zboża i żywności. Forteca posiadała fosę oraz drugą, wewnętrzną bramę na wypadek sforsowania pierwszej.

Brama Farafar

Brama Farafar (Gate of Farafar, 31°36’30″N 54°31’46″E). Nie wiadomo wiele o tej bramie, spekuluje się, że może mieć nawet 1000 lat. Ale fajnie wygląda na zdjęciach.

Nieopodal jest współczesny pomnik łucznika Arasza (آرش کمانگیر, Arash the Archer, ), postaci z Irańskiej mitologii.

Karawanseraj Zejn-o-din

Karawanseraj Zejn-o-din (رباط زین‌الدین, Zein-o-din, 31°24’42″N 54°42’25″E). Ten karawanseraj jest o tyle niezwykły, ze jest jednym z dwóch okrągłych karawanserajów. Wszystkie pozostałe karawanseraje są prostokątne. Zejn-o-din jest jednym z 999 karawanserajów zbudowanych przez szaha Abbasa I. Szah kazał zbudować 1000 karawanserajów a następnie zburzyć jeden, żeby być lepiej zapamiętanym przez historię. Jest położona na jedwabnym szlaku.